Otwarto pierwszy odcinek oświęcimskiej obwodnicy. Co dalej?
Od dzisiaj, od godzin popołudniowych, kierowcy jeżdżą pierwszym fragmentem nowej drogi. Otwarcie blisko 2,2 km odcinka południowej obwodnicy Oświęcimia między rondem przy ul. Zatorskiej, a rondem przy ul. Jagiełły odbyło się z udziałem Macieja Ostrowskiego, dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Krakowie, Doroty Niedzieli, wicemarszałek Sejmu RP, posła Marka Sowy, Stanisława Bukowca sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Janusza Chwieruta prezydenta Oświęcimia, starosty oświęcimskiego Andrzeja Skrzypińskiego, wójta gminy Oświęcim Mirosława Smolarka i przedstawicieli wykonawcy -firmy Budimex.
Prezydent Oświęcimia Janusz Chwierut podkreślał, że inwestycja GDDKiA ma długą historię, a miasto było na każdym etapie starań o jej realizację.
– To prawie dwadzieścia lat wysiłku wielu ludzi, instytucji. Wszystkim dziękuję, za to, że byli zaangażowani w działania na rzecz powstania tej drogi. Myślę, że jest ona ważna nie tylko dla Oświęcimia, ale też Małopolski Zachodniej. Otwiera nas na możliwości połączenia z całą siecią dróg ekspresowych, autostrad, daje możliwość rozwoju gospodarczego czy odciąży komunikacyjnie miasto. Ten pierwszy odcinek trochę nam pomoże w problemach komunikacyjnych, musimy mieć jednak świadomość, że efekt docelowy będzie wtedy, gdy powstanie cały przebieg drogi S1 wraz z obwodnicą – mówił prezydent.
Obwodnica Oświęcimia wraz z mostem na Sole będzie nową drogą o długości ponad 9 km, prowadzącą od węzła Oświęcim na powstającej drodze ekspresowej S1 do okolic skrzyżowania ulic: Zatorskiej i Grojeckiej.
Odcinek obwodnicy Oświęcimia. Foto: UM Oświęcim
Trasa ominie od południa miasto, zapewniając szybkie i bezpieczne połączenie z drogą ekspresową Mysłowice – Bielsko-Biała, a dzięki temu również z autostradą A4. Nowa obwodnica będzie miała dwie jezdnie, z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku. Każdy pas ruchu będzie miał 3,5 m szerokości. Trasa zostanie połączona z innymi drogami w sześciu miejscach:
z S1 poprzez węzeł Oświęcim (początek obwodnicy)
z ul. Wolską w Jedlinie poprzez rondo turbinowe
z ul. Wojewódzką w Pławach (rondo turbinowe)
z ul. Legionów (droga wojewódzka nr 933) (rondo turbinowe)
z ul. Jagiełły (droga wojewódzka nr 948) (rondo turbinowe)
z ul. Zatorską (obecna DK44; koniec obwodnicy) (rondo).
Budowa rozpoczęła się w listopadzie 2022 roku. Wykonawca szacuje, że inwestycja zostanie zakończona w połowie 2026 roku. Stopień zaawansowania prac wynosi 76 proc.
Jedyna taka inwestycja w kraju
Ze względu na położone w pobliżu obwodnicy tereny byłych niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych KL Birkenau i KL Auschwitz projekt i budowa nowej drogi zostały podporządkowane ochronie obu tych kluczowych dla światowego dziedzictwa miejsc. Inwestycja jest prowadzona w taki sposób, aby okolice obozów pozostały niezmienione. Dlatego też droga została zasłonięta przez specjalnie w tym celu zbudowany wał ziemny, a w miejscu przecięcia trasy z linią kolejową budujemy przejazd pod torami, a nie wiadukt nad nimi. Również most na Sole został zaprojektowany w taki sposób, aby nie wyróżniał się z otoczenia.
Inwestycja została poprzedzona przygotowaniem „Raportu z oceny oddziaływania na dobro światowego dziedzictwa – Auschwitz-Birkenau niemiecki, nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”. Dokument określił założenia do przygotowania nowej trasy w taki sposób, aby zminimalizować jej wpływ na tereny byłych obozów. To pierwszy taki przypadek w Polsce, w którym realizacja inwestycji drogowej jest tak ściśle powiązana z ochroną światowego dziedzictwa wpisanego na listę UNESCO.
Co już zrobiono
Na trasie powstają trzy mosty. Pierwszy, 12-metrowy na Młynówce, jest już gotowy. Konstrukcja drugiego, 432-metrowego obiektu na Wiśle, została skończona na początku wiosny, a trzeciego na Sole – została zabetonowana w październiku br. Gotowe jest też przejście pod drogą dla pieszych i rowerzystów w okolicy Stawów Adolfińskich.
Skończono budowę dwóch murów oporowych o długości 758 i 510 m. Mają wysokość odpowiednio niespełna 1 i 3,6 m. Gotowy jest też nasyp po północnej stronie drogi, który biegnie wzdłuż niej od mostu na Wiśle do Pławów. Ma 1,5 km długości, a w najwyższym miejscu 6 m wysokości. Ten nasyp zasłania widok na drogę od strony byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Birkenau. Dzięki temu otoczenie tego miejsca pozostanie niezmienione.
Zakończono niemal wszystkie prace ziemne. Na ostatniej prostej są też zadania związane z przebudową sieci energetycznych, wodnych, kanalizacyjnych i teletechnicznych. Gotowe są konstrukcje rond na ul. Wolskiej, Wojewódzkiej, Legionów, Jagiełły i Zatorskiej.
Co pozostało do zrobienia
Najtrudniejszym i najbardziej czasochłonnym elementem pozostałym do wykonania jest przejście pod torami kolejowymi linii Oświęcim – Czechowice-Dziedzice. Prace będą wykonywane przy utrzymaniu ruchu pociągów. Przygotowywany zostaje obszar po obu stronach torów, gdzie droga będzie się obniżać i zejdzie do poziomu prawie 10 m poniżej poziomu gruntu. W tej okolicy jest bardzo wysoki poziom wód gruntowych. Trzeba więc wszelkie prace w odpowiedni sposób zabezpieczyć. Pod torami wykonano osłony z rur, które są równocześnie obrysem przyszłego przejazdu pod linią kolejową. Wzdłuż torów i prostopadle do nich robimy w gruncie specjalne ściany (przesłony) zabezpieczające przed napływem wód gruntowych.
W II połowie 2025 roku będzie budowana obok torów konstrukcja obiektu, którym trasa pobiegnie pod linią kolejową. Będzie to ogromny prostopadłościan o wymiarach 22,7 na 38,7 na 8,5 m. Zmieszczą się w nim trzy jezdnie – dwie obwodnicy Oświęcimia i trzecia, którą zostanie poprowadzona ul. Ostatni Etap. Kiedy konstrukcja zostanie skończona, na przełomie 2025 i 2026 roku, zostanie przeciśnięta pod torami. Jak dotąd nikt w Polsce nie przeciskał tak dużych konstrukcji pod czynną linią kolejową.
Współfinansowanie UE
Koszt inwestycji to 615 mln zł. Budowa otrzymała 249 mln zł dofinansowania ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz 150 mln zł w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko.
Źródło: UM Oświęcim | GDDKiA
